Konstanty Damrot

---

Życiorys

Urodziny Konstanty Damrot miały miejsce w rodzinie rolniczej w Lublińcu, gdzie był synem Konstantego i Karoliny z domu Jüttner. O jego edukację zadbał bliski krewny, ksiądz Juliusz Jüttner, który umieścił go w sierocińcu przynależnym do katolickiego seminarium nauczycielskiego znajdującym się w Paradyżu, dzisiaj znanym jako Gościkowo. Młody Damrot ukończył maturę w 1862 roku w gimnazjum w Opolu. Następnie rozpoczął studia na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Wrocławskiego, gdzie nie tylko zdobywał wiedzę, ale także aktywnie uczestniczył w życiu akademickim.

W czasie studiów był zaangażowany w działalność Towarzystwa Literacko-Słowiańskiego oraz Koła Górnoślązaków, które z jego inicjatywy przekształciło się w Towarzystwo Polskich Górnoślązaków. W 1864 roku Damrot podjął decyzję o przeniesieniu się na Wydział Teologiczny, jednakże wkrótce po tym został powołany do wojska, gdzie brał udział w wojnie duńsko-pruskiej.

Po zakończeniu służby wojskowej, w 1867 roku, otrzymał święcenia kapłańskie i rozpoczął pracę jako wikariusz w Opolu. Trzy lata później, w 1870 roku, przeniósł się do Kościerzyny na Pomorzu, gdzie przez następnych trzynaście lat był dyrektorem Katolickiego Seminarium Nauczycielskiego. W 1884 roku Damrot wrócił z powrotem na Górny Śląsk, gdzie objął stanowisko dyrektora Seminarium Nauczycielskiego w Opolu. Był aktywnym członkiem Związku Opolskiej Inteligencji Philomatia, co pokazuje jego zaangażowanie w rozwój życia intelektualnego regionu.

Znany był ze swojej serdecznej przyjaźni z Karolem Miarką starszym. Po wielu latach pracy w edukacji, w 1891 roku przeszedł na emeryturę, osiedlając się w Pilchowicach, gdzie doczekał końca swojego życia.

Twórczość

Konstanty Damrot, pisarz o niezwykłej historii, prowadził swoją twórczość pod pseudonimem Czesław Lubiński. Dzięki temu zabiegowi udało mu się uniknąć prześladowań ze strony władz pruskich, które nie tylko były czujne, ale i bezkompromisowe w swojej walce z niezależnymi twórcami. Jego książka Szkice z ziemi i historii Prus Królewskich, wydana w Gdańsku w 1886 roku, wzbudziła duże kontrowersje. Władze, nie zdolne do zidentyfikowania autora, postanowiły osadzić w więzieniu wydawcę tej publikacji, zarzucając mu „wyszydzanie kościoła protestanckiego, obrazę rejencji oraz podsycanie nienawiści plemiennej”. Jednocześnie skonfiskowane zostały wszystkie egzemplarze książki, co świadczy o nastrojach panujących w tamtych czasach.

Poezje Damrota były szeroko publikowane, można je znaleźć w kalendarzach oraz w wielu czasopismach, takich jak „Chata”, „Dziennik Chicagoski” czy „Pielgrzym”. Jego twórczość nie ograniczała się tylko do literackiej działalności, był on również autorem popularnej pieśni patriotycznej „Długo nasz Śląsk ukochany…”, która wykonywana była na melodię polskiego hymnu narodowego. Dodatkowo, stworzył antybismarckowską fraszkę „Przemoc i prawo”, która odnosiła się do napiętej sytuacji politycznej w Europie. Damrot poprzez swoje utwory nie tylko zwracał uwagę na problemy społeczne, ale także integrował społeczność polską w obliczu trudnych czasów.

Dzieła

Zbiory poetyckie

W dorobku Czesława Damrota znajduje się kilka znaczących zbiorów poetyckich. Jednym z nich jest „Wianek z Górnego Śląska”, wydany przez Ignacego Danielewskiego w Chełmnie w 1867 roku. Kolejnym dziełem, które ukazało się w tym samym roku, jest „Z podróży”.

W 1893 roku autor zaprezentował 2-tomowy zbiór wierszy patriotycznych pt. „Z niwy ślązkiej: wiersze Czesława Lubińskiego”, wydany przez Katolika w Bytomiu. To dzieło doczekało się także reedycji: Z niwy śląskiej: wiersze ukazało się w 1922 roku nakładem K. Miarki w Mikołowie, a kolejne wydanie miało miejsce w 1995 roku w Katowicach (Dąbrowa Górnicza: „Violet”).

Książki religijne

W zakresie literatury religijnej, Damrot wydał dzieło „Opis Ziemi Świętej: do użytku szkólnego i prywatnego” w 1873 roku, w Gdańsku, nakładem H. F. Boeniga. Również w tym samym roku ukazały się „Obrazki misyjne z wszystkich krajów i wieków”, które miały podobne proweniencje wydawnicze.

Kolejnym aspektem jego dorobku jest książka „Dzieje Starego i Nowego Testamentu”, wydana w 1876 roku. To wydanie doczekało się również przekształcenia w dzieło do nauczania, noszące tytuł Dzieje biblijne Starego i Nowego Testamentu dla szkół katolickich, wydane przez K. Miarkę w 1922 roku w Mikołowie. Oprócz tego, w 1876 roku ukazał się „Prosty wykład dziejów Starego i Nowego Testamentu: katechetom, nauczycielom i rodzicom chrześcijańskim ofiaruje K. Damroth”, wydany w Pelplinie przez S. Romana.

Historia

W dziedzinie historii, Damrot posiada w swoim ambitnym dorobku Szkice z ziemi i historii Prus Królewskich: listy z podróży odbytej przez Czesława Lubińskiego, wydane w 1886 roku. Następnie jego prace historyczne uzyskały ponowne uznanie dzięki wydaniu Szkiców z ziemi i historii Prus Królewskich: listy z podróży w 1999 roku przez Wydawnictwo Śląsk w Katowicach.

Ostatnim istotnym dziełem w tej kategorii jest „Die älteren Ortsnamen Schlesiens, ihre Entstehung und Bedeutung”, które w polskiej wersji nosi nazwę Najstarsze nazwy miejscowości Śląska, ich powstanie i znaczenie. Publikacja ta ukazała się w 1896 roku w Beuthen O.-S. nakładem F. Kasprzyka oraz Drukarni Katolika.

Upamiętnienie

Konstanty Damrot jest osobą, która została uhonorowana jako patron szkół podstawowych w Lubecku, niedaleko Lublińca, oraz w Rudzie Śląskiej. Jego pamięć jest także upamiętniana na ulicach wielu miast.

Oto lista lokalizacji, w których znajduje się jego imię:

• Bielsko-Biała,
• Bytom,
• Chorzów,
• Gliwice,
• Głogówek,
• Kalet,
• Katowice,
• Kędzierzyn-Koźle,
• Kluczbork,
• Lublińcu,
• Krapkowice,
• Mikołów,
• Mysłowice,
• Nysa,
• Opole,
• Piekary Śląskie,
• Prudnik,
• Pszczyna,
• Radlin,
• Ruda Śląska,
• Rybnik,
• Siemianowice Śląskie,
• Tychy,
• Wrocław,
• Zabrze,
• Zwonowice.

---

Oceń: Konstanty Damrot

---