Zamek w Lublińcu

---

Historia

Pierwsze zmiany dotyczące zamku w Lublińcu datowane są na rok 1397, kiedy to obiekt znalazł się w posiadaniu księcia Władysława Opolczyka. Przez wieki zamek był pod rządami książąt opolsko-raciborskich, którzy mieli kontrolę nad tym rejonem. Po śmierci księcia Jana Dobrego, władza nad tym terytorium przeszła w ręce Habsburgów, którzy rządzili Czechami. W tym okresie zamek wraz z miastem został oddany w dzierżawę, a zmieniał kilku dzierżawców, aby w końcu, w roku 1587, zostać zakupionym przez Jana Kochcickiego, który prowadził dzierżawę tego miejsca od 1576 roku. Zamek przeszedł wówczas znaczącą przebudowę, przekształcając się w siedzibę rodową Kochcickich.

W roku 1638 zamek gościł króla Władysława IV Wazę. Niestety, rok 1645 przyniósł dalsze zmiany, ponieważ Habsburgowie skonfiskowali dobra Kochcickich z powodu ich poparcia dla protestantyzmu. Wtedy nowym właścicielem zamku został Andrzej Cellary, który sprawował władzę nad nim do 1722 roku. W 1650 roku miał miejsce kataklizm w postaci pożaru, który zniszczył niemal całe miasto, a także część zamku. Po odbudowie, budowli nadano charakter barokowej rezydencji.

W 1655 roku zamek stał się schronieniem dla obrazu jasnogórskiego, który został przetransportowany z częstochowskiego klasztoru w obawie przed szwedzkimi grabieżami. Rok 1727 przyniósł zmianę właściciela, kiedy to Piotr de Garnier zakupił zamek, który pozostał w rękach rodu de Garnier aż do 1763 roku. Od tego czasu zamek przeszedł przez ręce różnych właścicieli, w tym Anny Gaschin, Karola Ludwiga Niemieckiego, Zofii Karoliny Dyhrn, Fryderyka Wilhelma Schlabrndorfa oraz Dionizego Jeannereta.

W latach 1768-72, podczas konfederacji barskiej, rezydencja stała się miejscem przebywania wielu uczestników tego zrywu, takich jak Franciszka Krasińska, żona królewicza saskiego, Antoni Lubomirski oraz bp Adam Krasiński. W latach 1770–1771 Zamek odwiedzał kilkakrotnie Kazimierz Pułaski, rezydując u Franciszki Krasińskiej.

Od 1784 do 1814 roku zamek należał do Franciszka Grotowskiego, który z pewnością nadał mu wiele wartości. W swoim testamencie postanowił, aby zamek stał się siedzibą zakładu wychowawczego dla sierot. W XVIII wieku przeprowadzono ostatnią znaczącą przebudowę, nadając budowli klasycystyczny charakter. Jednak w 1826 roku, po śmierci wdowy po Grotowskim, Marii Blachy, pruskie władze przejęły zamek, rezygnując z planów na utworzenie w nim instytucji opiekuńczej.

W 1832 roku Andrzej Renard odkupił dobra lublinieckie wraz z zamkiem od pruskich władz, a następnie zamieszkał w Strzelach Wielkich. Umożliwił on władzom korzystanie z obiektu publicznie. Zamek pełnił różne funkcje w późniejszych latach, stając się siedzibą Królewskiego Powiatowego Sądu dla powiatu lublinieckiego w latach 1848–1892 oraz starostwa powiatu lublinieckiego w latach 1854–1874.

W 1892 roku regencja opolska zakupiła zamek od Reinholda Kielmanna, a w następnym roku niemieckie władze otworzyły szpital dla umysłowo chorych i kalekich w Lublińcu, włączając zamek w obręb szpitala, co wiązało się z jego częściową przebudową. W 1922 roku Lubliniec znalazł się pod polskim zarządem, a zamek kontynuował działalność jako część szpitala psychiatrycznego. W 1939 roku w obiekcie znajdował się oddział obserwacyjny szpitala.

W 1945 roku działalność szpitala psychiatrycznego wznowiono, a w 1960 roku władze lokalne zdecydowały o wpisaniu zamku do rejestru zabytków. Niestety, w 1979 roku zamek został wyłączony z eksploatacji z powodu złego stanu technicznego.

W 1999 roku powstała Fundacja „Zamek Lubliniecki”, do której przystąpiło miasto Lubliniec oraz 83 inne podmioty, mające na celu pomoc w renowacji zamku. Po kilku latach, w 2002 roku, miasto przejęło nieruchomość „Zamek Lubliniecki” od Śląskiego Urzędu Marszałkowskiego w Katowicach. W 2005 roku jedynie ruiny oraz zabytkowe elementy na parterze zamku uchowały się, a w 2010 roku otwarto „Hotel Zamek Lubliniec”.

Budynek został odrestaurowany przez spółkę Zamek Lubliniec, na czele której stanął niemiecki przedsiębiorca Manfred Stier, honorowany tytułem obywatela Lublińca po zrealizowanej restauracji. Obecnie kieruje nim jego córka Daniela Stier, która współpracuje z mężem. W styczniu 2012 roku, podczas wizyty prezydenta RP Bronisława Komorowskiego w hotelu, otwarto także butikowe SPA w historycznych piwnicach zamkowych. Aktualnym właścicielem zamku jest spółka Hotel ZL Sp. z o.o., co miało miejsce w lipcu 2020 roku.

---

Oceń: Zamek w Lublińcu

---