Anna Konik

---

Życiorys

Anna Konik jest utalentowaną artystką, która swoją edukację artystyczną rozpoczęła w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. W okresie 1996/97 studiowała pod okiem Krzysztofa M. Bednarskiego, a następnie kontynuowała naukę z prof. Grzegorzem Kowalskim w latach 1997-2000. Ukończenie studiów w 2000 roku oznaczało dla niej obronę pracy dyplomowej.

W latach 1999-2001, Anna Konik pracowała jako asystentka prof. Zofii Glazer w Katedrze Rysunku warszawskiej ASP. Jej kompetencje dydaktyczne wzrosły dzięki pracy w międzynarodowym środowisku; w 2008/2009 była wykładowcą w International Summer Academy w Salzburgu. W 2009 roku zasłużyła na zaproszenie jako Visiting Professor im. Rudolfa Arnheima do Instytutu Sztuki i Historii Obrazu na Uniwersytecie Humboldta w Berlinie.

W latach 2010/2011, Konik miała okazję współpracować z Katedrą Mody na Wydziale Wzornictwa warszawskiej ASP. W 2012 roku uzyskała tytuł doktora sztuk pięknych na Wydziale Sztuki Mediów i Scenografii tej samej uczelni, a jej promotorem był prof. Jarosław Kozłowski. W 2016 roku wykładała na Wydziale Intermediów Uniwersytetu Sztuki w Poznaniu.

W 2017 roku została zaproszona jako Liebelt Visiting Professor na Akademię Sztuk Pięknych w Dreźnie. Warto zaznaczyć, że wcześniej prowadziła seminaria dotyczące wideo na Wydziale Literatury i Lingwistyki Uniwersytetu w Bielefeld w latach 2012 oraz 2013.

W 2009 roku Anna Konik została nominowana do prestiżowej nagrody Deutsche Banku „Spojrzenia 2009” oraz do Paszportu Polityki. Jej wyjątkowe prace można znaleźć w wielu kolekcjach, zarówno prywatnych, jak i instytucjonalnych. Wśród nich wymienić można: Centrum Sztuki Współczesnej w Warszawie, Kolekcję Sztuki Fundacji Leube w Gartenau-Salzburg, Podlaskie Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych w Białymstoku, Muzeum Górnośląskie w Bytomiu, Art Stations Foundation w Poznaniu, Lubelskie Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych oraz Warmińsko-Mazurskie Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych.

Twórczość

W różnorodnych wideoinstalacjach Anna Konik porusza istotne kwestie dotyczące samotności oraz wykluczenia społecznego. W jej twórczości obecne są rzeczywiste postacie, takie jak osoby borykające się z problemami psychicznymi, osoby starsze, bezdomne oraz emigrantki. Artystka buduje relacje z nimi, oparte na wzajemnym szacunku oraz zaufaniu. Przez uważne słuchanie otwiera przestrzeń do wypowiedzenia się na temat skrywanych historii. W ten sposób, doświadczenia z wyobcowanymi ludźmi są przenoszone do sfery sztuki, stając się głosem, który ma przybliżyć widza do ich egzystencjalnych zmagań.

Takie interakcje odbywają się w otwartym środowisku, gdzie obecność odbiorcy jest niezwykle istotna dla istnienia i dynamiki instalacji. Konik starannie aranżuje przestrzenne struktury, biorąc pod uwagę miejsce oraz ruch widza. Jej podejście do przestrzeni ekspozycyjnej odgrywa kluczową rolę w całym procesie twórczym. Dla pojedynczej realizacji kreuje liczne warianty przestrzenne, które przyjmują różnorodne formy w zależności od lokalizacji prezentacji, znane jako instalacje in situ. W efekcie, często zmieniają one kubaturę wnętrz, ujawniając rzeźbiarski warsztat artystki. Każda instalacja poprzedzona jest szczegółowymi modelami, planami oraz makietami, co podkreśla przemyślane podejście do budowy znaczeń w przestrzeni.

W podobny sposób oddziałują obrazy i dźwięki, które odnoszą się do wewnętrznego sensu opowiadanych historii. Ich symultaniczność ujawnia różnorodne perspektywy, podczas gdy artystka wprowadza różnorodne techniki, takie jak synchronizacja, statyka czy dynamiczne kadry. Te środki, w połączeniu z dźwiękiem, podwajają doświadczenie odbiorcy, czasem burząc dokumentalny charakter realizacji. W przestrzenie swoich projektów Konik wprowadza również przedmioty, obiekty, rysunki oraz fotografie, co wzbogaca narrację artystyczną.

Problematykę wyobcowania artystka eksploruje w takich pracach jak: Toys, In the Middle of the Way, Przezroczystość, Our Lady’s Forever, W tym samym mieście, pod tym samym niebem… i wielu innych. Zagadnienia miejsca jako przestrzeni z historią, powiązanej się z realnymi osobami, są także obecne w jej twórczości. Tematy te splatają się z rozwojem narracji w takich projektach jak Our Lady’s Forever czy Play back (of Irène). Istotnym elementem jest także materia indywidualnej pamięci, która coraz częściej staje się integralną częścią twórczości Konik, nadając głęboki sens jej artystycznym wypowiedziom.

Niektóre z jej kluczowych projektów to:

• Moje włosy (1998) – kolaż fotograficzny, który ukazuje przeskalowane pasma ściętych włosów, w towarzystwie portretów ich właścicielki-artystki. Rytuał ścięcia włosów łączy się z momentem przemiany,
• Disco Relaxation (1999/2000) – wielka czaszka wykonana z żywic poliestrowych, obklejona lusterkami, obok której pojawiają się ruchome obrazy osób chorujących — kobiety i mężczyzny,
• Toys (2000) – wideoinstalacja, gdzie głównymi bohaterami są osoby cierpiące na schizofrenię, ukazujące ich codzienne życie,
• In the Middle of the Way (2001/2015) – projekt złożony z 11 filmów, w którym artystka podąża za osobami bezdomnymi, zbierając ich historie,
• Przezroczystość (2003-2005) – seria filmów o czwórce samotnych, starszych ludzi, prowadzących dialog z samym sobą,
• Our Lady’s Forever (2007-2015) – w irlandzkim Cork Konik zakorzenia dramat napisaną przez schizofrenika w przestrzeni opuszczonego szpitala,
• Play back (of Irène) (2009-2011) – realizacja oparta na doświadczeniach Irène z tragicznym wypadkiem,
• Willa zauroczonych (2009-2011) – ukazuje architekturę zespołu Wissenschaftskolleg w Berlinie i interakcje mieszkańców,
• W tym samym mieście, pod tym samym niebem… (2011-2015) – wideoinstalacja z historiami imigrantek z różnych krajów,
• aktualnie tworzony projekt, który zbiera historie mieszkańców Dobrodzienia, dotyczące ich tożsamości oraz przeszłości związanej z II wojną światową.

W swoich projektach, Anna Konik wciąż bada złożoność relacji międzyludzkich oraz sposób, w jaki historia wpływa na nasze życie. Jej dzieła są bezpośrednim odzwierciedleniem emocji społecznych, które są niewidoczne dla zwykłego oka.

W Zamku Ujazdowskim w Warszawie artystka stworzyła przestrzenne pasaże, w których prezentowane historie stają się częścią interakcji z odbiorcą, co wzmacnia przekaz jej sztuki.

Stypendia (wybór)

Anna Konik jest laureatką wielu prestiżowych stypendiów artystycznych oraz naukowych, co potwierdza jej wyjątkowy wkład w kulturę i sztukę. Poniżej przedstawiono listę niektórych z wyróżnień, które zdobyła w ciągu swojej kariery:

• POLIN Muzeum Żydów Polskich (2016/2017),
• The Golden Thread Gallery-Flax Art. Studios, Belfast (2015),
• The Nantes Institute for Advanced Study, Fellowship, Nantes, Francja (2014/2015),
• New Europe College, Fellowship – International Studio Program of Landis & Gyr Foundation, Bukareszt, Rumunia (2013/2014),
• Stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2013),
• IASPIS – Swedish Visual Arts Fund’s International Programme, Fellowship, Sztokholm (2011/2012),
• ZiF Center for Interdisciplinary Research Fellowship, Uniwersytet w Bielefeld (2011),
• Wissenschaftskolleg zu Berlin – The Mellon Fellow (2008/2009),
• Zuger Kulturstiftung Landis & Gyr, Zug (2007),
• Młoda Polska (2007),
• KulturKontakt, Wiedeń, Austria (2006),
• SPACES World Artists Program, Cleveland, USA (2005),
• Stypendium Ministra Kultury i Sztuki (2005),
• Leube Artist in Residency (2004),
• Akademie Schloss Solitude (2003/2004).

Każde z tych stypendiów odzwierciedla jej zaangażowanie w rozwój artystyczny oraz naukowy, a także jej międzynarodowy zasięg działalności.

Wystawy indywidualne (wybór)

– Ziarno piasku w źrenicy oka. Videoinstalacje 2000-2015, Centrum Sztuki Współczesnej, Zamek Ujazdowski, Warszawa (2015/2016),

– W tym samym mieście, pod tym samym niebem… National Museum of Contemporary Art (MNAC), Bukareszt (2015/2016),

– ZiF Center for interdisciplinary Research, University Bielefeld (2016),

– Faraway, So Near… Void Gallery Londonderry (2014),

– W tym samym mieście, pod tym samym niebem… Galeria Arsenał, Białystok (2013),

– W tym samym mieście, pod tym samym niebem… Parlament Szwedzki, Sztokholm (2012),

– Play back (of Irène), ZiF Center for interdisciplinary Research, University Bielefeld (2011),

– Strach i Zauroczenie, Atlas Sztuki, Łódź (2011),

– Willa Zauroczonych, Max Liebermann Haus, Berlin (2010),

– Our Lady’s Forever, Miejska Galeria Sztuki, Wolfsburg (2009),

– 61. Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Locarno (2008),

– Our Lady’s Forever, Kronika Gallery, Bytom (2008),

– Our Lady’s Forever, Zachęta Narodowa Galeria Sztuki, Warszawa (2007),

– Przeźroczystość, Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski; Akademie Schloss Solitude, Stuttgart (2004).

Wystawy zbiorowe (wybór)

W twórczości Anny Konik można zauważyć szeroką gamę jej udziału w wystawach zbiorowych, które pokazują różnorodność tematów oraz koncepcji artystycznych. Poniżej prezentujemy wybrane wydarzenia, w których brała udział:

• Invisible Barriers: Moving Images, The Golden Thread Gallery & Belfast Film Festival, Belfast (2015),
• Postęp i Higiena, Zachęta Narodowa Galeria Sztuki, Warszawa (2014/2015),
• Pozbawienie – Deprivation – Podróż na Wschód, Galeria Arsenał, Białystok (2014),
• Oksymoron normalności – edycja turecka, DEPO Galeria, Stambuł; Galeria Arsenał, Białystok (2014),
• A Voice of Ones Own – On Women’s Fight for Suffrage and Human Recognition, Konstmuseum i Moderna Museet, Malmö (2014),
• Mowa nienawiści. Wykluczam wykluczenie, Żydowski Instytut Historyczny, Warszawa (2014),
• United States of Europe, De Maarkten, Bruksela; Crawford Art Gallery, Cork; National Sculpture Factory, Cork, Irlandia (2013), oraz w Łodzi, Lapinlahti Helsinki, Mekas Vilnius, Plataforma das Artes Portugalia, Old Market Pallouriotissa Cypr, Motorenhalle Drezno, The Red House Sofia, Les Ecluses, fabrique culturelle et numerique Francja (2011-2013),
• Obok. Polska – Niemcy. 1000 lat historii w sztuce, Martin-Gropius-Bau, Berlin (2011),
• Territories of the In/Human, Württembergischer Kunstverein Stuttgart (2010),
• Spojrzenia 2009, Zachęta Narodowa Galeria Sztuki, Warszawa; Centrum Sztuki WRO, Wrocław (2009),
• Kolekcja 5, Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Warszawa (2009),
• The artist in the (art) society, Kunsthalle Palazzo, Bazylea (2009),
• Isolated, The Golden Thread Gallery, Belfast (2009).

---

Oceń: Anna Konik

---